Deze werkgroep is opgestart in mei 2005, een periode waarin er door de media veel aandacht werd besteed aan de 60ste verjaardag van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa. Het was immers een van de laatste keren dat er massaal veteranen en andere overlevenden aan konden deelnemen.

Een oorlog brengt gewone mensen in heel ongewone omstandigheden en dit levert vaak beklijvend erfgoed op. De uitgebreide militaire geschiedenis van de Kempen en de impact ervan op de bewoners vormen ons werkterrein. We beperken ons met deze werkgroep dus niet strikt tot de Hoogstraatse deelgemeenten. We willen dit specifieke erfgoed zoveel mogelijk verzamelen en vrijwaren in de ruime regio.

Het digitaal vastleggen van getuigenissen van de snel verdwijnende generatie die nog oorlog heeft gekend, is op dit ogenblik een belangrijke prioriteit. Een jonge twintiger in 1944 zit nu al ver in de 90. De hoogste tijd om deze laatste getuigen hun verhaal te laten doen. We zijn met de digitale interviews gestart in september 2005. Eind 2021 staat de teller op 75 digitale interviews met in totaal 90 respondenten en daar willen we er graag nog aan toevoegen. Dit project rond mondelinge geschiedenis loopt in nauwe samenwerking met het Stedelijk Museum en u kan in de Erfgoedbank Hoogstraten fragmenten van een aantal interviews beluisteren.

We zijn er zeker van dat er in al de deel- en buurgemeenten van Hoogstraten interessante ooggetuigen te vinden zijn of mogelijk mensen die hier heel wat hebben meegemaakt tijdens de woelige oorlogsjaren, maar die intussen zijn uitgeweken naar andere oorden. Als je denkt van: “Die kan nog wel een of ander weten”, dan laat je het ons gewoon weten! We zijn natuurlijk ook altijd geïnteresseerd in brieven, dagboeken, foto's of andere documenten en relicten uit beide wereldoorlogen.

Interview in 2011 met Theresia Snoeys (°1920). Haar familie bood hulp aan David Weepers, een in mei 1944 bij Meer neergehaalde Canadese vliegenier. Theresia overleed in maart 2013.

Coördinator: Francis Huijbrechts
Molenstraat 6, 2320 HOOGSTRATEN
(francis.huijbrechts@pandora.be of 03/2955905)

De overige medewerkers van de werkgroep zijn momenteel Luc Cox, Paul Fockaert, Wally Schoofs, Piet Van Deun en Dirk Willemse. Jammer genoeg overleed Ivo Bovend'aerde in 2014 en verlieten Stan Geysen en Jan van der Beek intussen de vereniging.

De interviews en andere onderzoeken hebben intussen overigens geleid of bijgedragen tot enkele publicaties, onder andere artikels voor onze eigen jaarboeken maar ook publicaties buiten vzw Erfgoed Hoogstraten.

Op vraag van het stadsbestuur werd zo een herdenkingsboek uitgewerkt i.v.m. de slachtoffers van WO II voor Hoogstraten en haar deelgemeenten. Het boek "Uit het leven gerukt" werd voorgesteld naar aanleiding van de Erfgoeddag 2012, met als thema "Helden". De lokale slachtoffers - minstens 123 doden en 73 gewonden - zijn mogelijk niet allemaal helden in de strikte zin van het woord, maar wel allen gedenkwaardige inwoners. Het boek omvat 176 pagina's en meer dan 100 illustraties waarvan een aantal nooit eerder werd gepubliceerd. Bij het uitschrijven werd er geput uit uniek archiefmateriaal en meer dan 50 getuigenissen van de slachtoffers zelf of uit hun familie- en vriendenkring. Het boek is te koop voor de democratische prijs van 10 euro in het Stedelijk Museum en de Toeristische Dienst. 

Verder zijn we actief betrokken bij onderzoek en herdenkingen in onze ruime regio. Voorbeelden zijn de vieringen van de bevrijding rond de monumenten te Merksplas-Kolonie en Sint-Jozef (Rijkevorsel) sinds september 2004, de onthulling van het monument voor een omgekomen geallieerde vliegtuigbemanning te Bolk (Rijkevorsel) in oktober 2010 en het omvangrijke project rond de beruchte Dodendraad uit WO I dat vanuit heemkring Amalia Van Solms (Baarle) werd voorbereid en in oktober 2013 werd afgetrapt. Ook andere initiatieven rond de Eerste Wereldoorlog kunnen op onze steun rekenen, o.a. de collectiedag in Turnhout in september 2013 en "Kempense Klaprozen" i.v.m. de lokale gesneuvelden. Een ander project liep in nauwe samenwerking met het Agentschap voor Natuur en Bos en mondde op 28 mei 2014 in Wortel-Kolonie uit in de herdenking van de 70ste verjaardag van de fatale crash van een geallieerde bommenwerper in het Brandven.  Eind augustus 2015 werden de laatste resten van Halifax LK865  overigens op vraag van het ANB door onze werkgroep geborgen tijdens de werken die werden uitgevoerd om ecologisch herstel van dit heideven te bewerkstelligen. In 2018 werd bij het Gelmelslot een monument onthuld voor een Britse Halifax die daar op 30 mei 1943 was neergestort met vijf omgekomen vliegeniers aan boord. De COVID-19 pandemie en de bijhorende maatregelen gooiden in 2020 de planning overhoop voor een gelijkaardig infobord voor de crash van een Franse jachtvlieger bij Meer in 1940, maar dit monument kon uiteindelijk toch op 11 mei 2021 worden ingehuldigd.    

Een ander aspect van onze werking zijn de themawandelingen, zoals "Sporen van Geweld" in Hoogstraten-centrum en "de Slag bij Hoogstraten 1814" rond Minderhout. Bovendien zijn er de zogenaamde Battle Field Tours met individuele veteranen en/of hun familieleden of in groepsverband, o.a. met de Britse Polar Bears Association en de Amerikaanse National Timberwolves Association. Verder staan er af en toe uitstappen naar slagvelden van weleer buiten onze regio op het programma. Zo vertrok een kleine delegatie in augustus 2012 naar de herdenking van de desastreuze geallieerde landing te Dieppe (Normandië) in 1942 en bezochten we in 2013 tentoonstellingen in Breda en Antwerpen. Ook in 2019 namen we uiteraard deel aan de herdenkingen i.v.m. 75 jaar bevrijding en dat doorheen de Benelux. Bovendien leverden wij de tekst en beeldmateriaal voor het infopunt van de Liberation Route dat in Hoogstraten bij de Sint-Katharinakerk werd geplaatst.

Een ander wapenfeit is de nauwe samenwerking met het Stedelijk Museum voor de fototentoonstelling "Hoogstraten 40-45" die liep van 1 augustus tot 1 november 2020. 

Zoals we reeds aangaven, wordt de thematiek zeker niet beperkt tot de Tweede Wereldoorlog. Verdween een van uw voorvaderen ooit in verre oorden omdat hij gedwongen werd te vechten in Napoleons Grande Armée? Stond een oud-oom in de tranchées tijdens de Groote Oorlog? Gaf uw moeder jarenlang de kippen te eten uit een opgeraapte Duitse helm? Zit u thuis met enkele foto's van stoer uitgedoste, maar onbekende militairen? Geef ons een seintje en misschien kunnen wij elkaar een eind op weg helpen.

On the warpath

This research group was formed in May 2005 as part of the Hoogstraten Heritage Association. Our aim is to investigate aspects of the extensive military history of our crossborder region called De Kempen. This still is a largely rural area, with Belgian towns like Hoogstraten, Herentals, Turnhout and Geel and Dutch cities like Roozendaal, Breda and Tilburg. One of our research efforts focuses on the men who participated in the tough liberation fighting here in the autumn of 1944 or who were billeted in our area later on. Special attention is given to veterans of the British 49th (West Riding) Infantry Division (the Polar Bears), The Canadian 2nd Infantry Division, the 27th Canadian Armoured Regiment (the Sherbrooke Fusiliers) and other units in 2nd Armoured Brigade, the American 104th US Infantry Division (the Timberwolves) and/or men from units of 1st (British) Corps, like the 62nd Anti-tank Regiment and 102nd Light Anti-aircraft Regiment. If you (or a friend or relative) served in one of the above mentioned units in September-November 1944, we would be very much interested in hearing more from you. The same goes for any members of the multinational Antwerp X Anti Flying Bomb Command who operated in our area between October 1944 and March 1945.

Contact: Francis Huijbrechts
Molenstraat 6
B-2320 HOOGSTRATEN (Belgium)
(francis.huijbrechts@telenet.be or tel. 00-32-32955905)

The former British NCO Charles Benford (2 Essex, 49 Infantry Division) - on the left - and American Staff Sergeant Bob Huber (415 Infantry, 104 Infantry Division) are among the veterans who have been interviewed by our research group.  The photograph was taken in May 2013 when Polar Bears and Timberwolves met in Wuustwezel and Zundert. Sadly both Charles and Bob passed away in 2019, but because of our project their war stories have been preserved.